Het is negen uur in de ochtend. Mijn beide kinderen spelen op de vloer in de woonkamer. Tygo (11 maanden) speelt met zijn blokken en Luc (3 jaar) rijdt zijn auto’s zorgvuldig van het bovendek van zijn parkeergarage naar beneden. Ik zie hoe Tygo zijn broer bewonderd in zijn spel. Hoe lang zal het duren voordat hij zich in dit spel gaat mengen? Ik besluit een kopje koffie te pakken en terwijl ik nog niet eens de koffie in mijn handen heb hoor ik de eerste oerkreet al uit de woonkamer komen. “Nee Tygo! Jij mag niet met mijn auto’s spelen! Ik kijk het even aan. Misschien lossen ze het samen wel op. Maar nee, Tygo pakt wederom een auto en bij Luc rollen de tranen over zijn wangen. Leren delen is voor veel kinderen een lastige opgave.
Vooral voor jonge kinderen lijkt het leren delen een bijna onmogelijk taak. Als ouder zie je de confrontatie vaak al van mijlenver aankomen. En als het dan inderdaad misgaat en op huilen uitdraait, grijp je in. Je herinnert je kinderen aan de regels en het probleem lijkt opgelost. Soms leidt zo’n onderbreking inderdaad tot rust. Maar meestal is de frustratie tussen je kinderen nog torenhoog en duurt het niet lang tot de volgende strijd losbreekt.
Verwacht niet teveel van je kind bij het leren delen
Om goed te kunnen delen, moet je daar sociaal-emotioneel toe in staat zijn. In elke ontwikkelingsfase gaan kinderen hier verschillend mee om.
2 jaar
Kinderen van rond de 2 jaar zijn helemaal op zichzelf gericht. Ze hebben nog totaal geen besef van andermans gevoelens. Jonge peuters spelen graag hun eigen spel. Vaak spelen ze wel naast andere kinderen, maar niet met hen. Een ander wat gunnen is op deze leeftijd nog niet aan de orde.
3 jaar
Ook 3-jarigen zijn nog erg op zichzelf gericht. Hoewel zij iets meer interesse in samen spelen lijken te krijgen, is dit in de praktijk vaak nog lastig. Kinderen kunnen zich op deze leeftijd nog steeds moeilijk in een ander verplaatsen en bekijken de wereld vanuit hun eigen perspectief.
4 jaar
Vanaf 4 jaar ontwikkelen kinderen steeds meer empathie. Ze merken dat samen spelen leuker kan zijn dan alleen. De rollenspellen ontwikkelen zich verder. Het besef dat ook anderen gevoelens hebben, begint zich te ontwikkelen. Bij de ene kleuter gaat dit wat sneller dan bij de ander.
Als je kleuter nog moeite heeft met delen betekent dat niet dat hij niet lief of niet sociaal is. Pas vanaf een jaar of zes zal samen delen steeds makkelijker gaan. Je kind kan zich dan veel beter inleven in een ander en is sociaal-emotioneel stukken verder ontwikkeld dan jongere kinderen.
Jouw rol als ouder bij het leren delen
Dat een kind pas vanaf een jaar of 6 goed in staat is om te delen betekent niet dat je hier als ouder geen aandacht aan hoeft te schenken.
Veel ouders proberen conflicten tussen hun kinderen op te lossen met regels. Denk aan wekkertjes zetten, aangeven wie er nu met het speelgoed mag spelen of zelfs speelgoed wegnemen tijdens een conflict. Kortom: als ouder bepaal jij de regels, want samen spelen, samen delen is leuker. Maar hoe leuk is delen voor kinderen als zij er niet zelf de controle over hebben? En als ze niet leren hoe ze dit zelf kunnen oplossen?
“We leren kinderen dat samen spelen, samen delen, leuker is. Maar is delen wel leuk als je als kind geen controle hebt over wat je deelt en hoe je conflicten zelf kunt oplossen?”
Geef je kind controle
Kinderen willen zelf controle over hun eigen handelen. En ze kunnen meer dan je denkt. Geef je kind de ruimte om zelf na te denken over wat hij wil delen of spreek af wanneer hij er klaar voor is om het speelgoed af te geven.
Op die manier krijgt je kind vertrouwen in zijn eigen handelen. Je leert hem op zichzelf te vertrouwen en gaat respectvol om met zijn behoeften. En zo leert je kind rekeninghouden met de behoeften van een ander.
Als je je kind de ruimte geeft om zelf na te denken over een oplossing, stel stel je zijn creativiteit, geduld en oplossend vermogen op de proef. Dat zijn waardevolle lessen voor de toekomst.
Soms hebben gevoelens een beetje ruimte nodig
Wachten is niet leuk. Delen ook niet altijd. Erken deze gevoelens. Toon begrip voor de emoties van je kind en steun hem tijdens dit leerproces. Soms hebben die gevoelens even wat ruimte nodig en je zult zien dat een kind vaak al snel kan schakelen en wat anders pakt om mee te spelen.
Hulp bij leren delen in de vorm van een opvoedconsult
Kom je er zelf niet helemaal uit? Dan kun je ook gebruik maken van het opvoedconsult van Jongbrein. Hierin kun je een specifieke opvoedvraag kwijt over jouw kind. Het opvoedconsult biedt een luisterend oor en helpt je verder. Je krijgt deskundig advies, tips en handvatten waar je gericht mee aan de slag kunt. Binnen enkele dagen ontvang je een uitgebreid antwoord op je vragen en indien gewenst een plan van aanpak. Nieuwsgierig? Bekijk hier alle informatie over het opvoedconsult of meld je direct aan.
